De programmabegroting voor 2025 is sluitend. Dit biedt ons één jaar stabiliteit in een financieel onzekere wereld. Daarom kijken we naar de jaren 2026 tot en met 2028 met bezorgdheid. Financiën zijn belangrijk, maar voor ons ligt de nadruk op wat die cijfers betekenen voor de mensen in Beek. We zien de begroting vooral als een middel om onze kernwaarden te beschermen: bestaanszekerheid, kansengelijkheid en zorg voor elkaar. Daar waar anderen zich misschien meer focussen op cijfers, vinden wij dat het uiteindelijk om de impact op mensen gaat. Daarom richten we ons in de discussie op hoe we ervoor zorgen dat de inwoners goed worden ondersteund, ongeacht de financiële uitdagingen.
Dennis van Es: “Ons uitgangspunt is altijd de mensen”. Voor ons gaat het erom dat iedereen in Beek fijn kan wonen en leven, ook als je ouder wordt of zorg nodig hebt. Pré-mantelzorgwonen en mantelwonen sluiten daar perfect bij aan. Deze woonvormen bieden mogelijkheden om langer zelfstandig te blijven wonen en om de zorg dichtbij en toegankelijk te houden. We willen zo de druk op ouderen en mantelzorgers verlichten en de onderlinge verbondenheid in onze gemeenschap versterken. Met deze motie willen we dat mensen de zorg van hun naasten dichtbij kunnen hebben, zonder ingewikkelde regels of obstakels. Dit bevordert niet alleen zelfredzaamheid, maar ook sociale cohesie. Het draait om samenredzaamheid – dat we elkaar blijven ondersteunen. Zo blijven we focussen op wat er echt toe doet: de mensen.
Deze motie is unaniem aangenomen.
Tot slot, wat wil Beek Lokaal bereiken voor de inwoners van Beek?
We willen een gemeente waarin we niet alleen naar cijfers kijken, maar naar wat er nodig is om iedereen in Beek een fijn en veilig leven te bieden. In tijden waarin elke euro telt, mogen we niet vergeten dat achter elk budget en elke keuze mensen zitten. “Wij gaan altijd voor een gemeente waarin niemand in de kou staat”, aldus Dennis van Es.
Motie: Pré-mantelzorgwonen & Mantelwonen
De Raad van de Gemeente, in vergadering bijeen op 7 november 2024, constaterende dat:
De gemeente Beek een samenleving nastreeft waarin alle inwoners prettig kunnen wonen en leven. Hierbij is het belangrijk dat mensen zelfstandig kunnen blijven functioneren binnen de gemeenschap. Dit vereist een gedeelde maatschappelijke verantwoordelijkheid: door samen te werken dragen we bij aan ‘samenredzaamheid’ – het vermogen van mensen om met ondersteuning van hun sociale netwerk (familie, buren, vrienden) zo zelfstandig mogelijk te leven.
Overwegende dat:
- Mantelzorg een belangrijke pijler vormt binnen onze gemeenschap en de vraag naar geschikte woonvormen voor ouderen toeneemt. Zorg in de nabijheid is essentieel om ouderen te ondersteunen bij het zelfstandig thuis blijven wonen en de druk op de zorg te verlichten.
- Door de krapte op de woningmarkt senioren beperkt worden in hun mogelijkheden om naar een geschikte woning te verhuizen, en dat woonvormen die een tussenstap bieden tussen zelfstandig wonen en intensieve zorg noodzakelijk zijn.
- Veel inwoners graag anticiperen op toekomstige mantelzorgsituaties, ook wanneer er momenteel geen zorgbehoefte is. Pré-mantelzorgwonen biedt een oplossing waarbij naasten alvast dichtbij kunnen wonen om in de toekomst zorg te verlenen.
- Naast het bestaande mantelzorgwonen, waarvoor een zorgindicatie vereist is, er in Beek behoefte bestaat aan de mogelijkheid van ‘mantelwonen’. Dit is een woonvorm zonder medische verklaring, die mantelzorgers meer flexibiliteit biedt om zorg nabij te organiseren.
Verzoekt het college:
- Het concept van pré-mantelzorgwonen en mantelwonen te verkennen en beleid te ontwikkelen dat deze woonvormen mogelijk maakt, inclusief de ruimtelijke en juridische kaders die hiervoor vereist zijn.
- In gesprek te gaan met zorg- en woningorganisaties om de haalbaarheid en implementatie van pré-mantelzorgwonen en mantelwonen in de gemeente Beek te verkennen.
- De raad binnen zes maanden te informeren over de voortgang en mogelijkheden voor het faciliteren van deze woonvormen binnen Beek.
En gaat over tot de orde van de dag.
Dennis van Es
Raadslid fractie Beek Lokaal
Toelichting:
Mantelzorg, naar elkaar omzien en voor elkaar zorgen wordt belangrijk gevonden in de gemeente Beek. De behoefte aan passende woonvormen voor ouderen -maar ook alle andere leeftijdsgroepen- is groot. Beschikbaarheid van zorg is daarbij een belangrijke randvoorwaarde. Het is niet altijd mogelijk om gebruik te maken van een verpleeghuis. De druk is daar al hoog. Daarnaast hebben we te maken met een gespannen woningmarkt, waardoor verhuizen voor (onder andere) senioren naar een geschikte woning erg moeilijk is. Beschikbare woonvormen tussen zelfstandig thuiswonen en het verpleeghuis zijn dan ook broodnodig. Voor beide woonvormen; mantelzorgwonen en pré-mantelzorgwonen dient altijd sprake te zijn van een medische, dan wel langdurige zorgindicatie die óf meteen aan de orde is (mantelzorg) óf binnen bijvoorbeeld 5 jaar wordt verwacht (pré-mantelzorg). Beek Lokaal wil ruimte bieden aan een woonvorm, vergelijkbaar met mantelzorg, waarbij een medische verklaring voor een zorgbehoefte niét meer nodig is: het mantelwonen.
Steeds meer mensen willen in kleine kring, met name binnen de familie, elkaar ondersteunen en samen op één erf wonen. Ook zonder dat er al meteen sprake is van een langdurige ziekte of medische indicatie. Dus ‘mantelwonen’ in plaats van ‘(pre-)mantelzórgwonen’. Denk daarbij aan volwassen kinderen die hun ouders ondersteunen als ze wat minder mobiel worden, een oogje in het zeil houden, helpen in de huishouding. Maar ook andersom. Grootouders die helpen bij de opvang van de kinderen, helpen bij het onderhouden van de tuin enzovoorts. In zijn algemeenheid gaat het bij mantelwonen om een woonvorm waarbij personen oprecht de bedoeling hebben om naar elkaar om te kijken en elkaar te helpen, bij te staan en naar elkaar om te zien. Een familierelatie is hierbij geen vereiste. Om het min of meer preventief voor elkaar kunnen zorgen of ondersteunen mogelijk te maken, is het noodzakelijk dat het beleid hierop inspeelt.
Omdat bij het mantelwonen geen medische verklaring van een medisch deskundige meer wordt gevraagd gaat deze woonvorm verder dan (pré)-mantelzorgwonen.
Mantelwonen geeft ook jongeren de mogelijkheid om eerder zelfstandig te gaan wonen, dan nu vaak mogelijk is vanwege de gespannen huizenmarkt. Ook biedt het ouderen de kans om, voordat er sprake is van (pre)mantelzorg, al in de buurt van hun kinderen of een andere sociale relatie te gaan wonen. We stimuleren met dit beleid dat inwoners op een informele manier voor elkaar kunnen zorgen en naar elkaar omkijken. Het past in een veranderend zorglandschap, waarin de zorgvraag toeneemt en de beschikbare middelen en menskracht beperkt zijn en zelfs afnemen. Het min of meer ‘uit voorzorg’ naar elkaar omkijken is een positieve beweging die we graag ondersteunen door hier ook ruimte voor te bieden.
Ook maakt dit het mogelijk dat, als degene met een mantelzorgindicatie komt te overlijden of verhuist, de achterblijver in de mantelzorgwoning kan blijven wonen (wordt dan mantelwonen, wanneer er geen zorg nodig is). In dat geval dient er sprake te zijn van een onderlinge ondersteuningsrelatie.
Van mantelwonen is sprake als er een band is tussen personen, waarbij men oprecht de bedoeling heeft om elkaar te helpen, bij te staan en naar elkaar om te zien. Meestal zal het gaan om een familierelatie (ouder-kind). Er kan echter ook sprake zijn van een andere, vergelijkbare, sociale band tussen bijvoorbeeld vrienden of kennissen. Het beleid voor mantelwonen is gericht op het omzien naar elkaar, waarbij men echt bij- en met elkaar woont en het perceel met de hoofdwoning deelt. Dit maakt de mantelwoning een afhankelijke woonvorm.
Omdat het op een informele manier voor elkaar kunnen zorgen en naar elkaar omkijken niet leeftijdgebonden is, is een leeftijdscriterium niet nodig.
Binnen- en buiten de bebouwde kom worden maximaal toegestane oppervlakte voor een mantelwoning vastgelegd (zoals bij (pre-)mantelworgwoningen). Deze oppervlakte is afhankelijk van andere regelgeving volgens de geldende omgevingswet
Een mantelwoning is in beginsel een tijdelijke, persoonsgebonden voorziening. Wanneer door verhuizing -om welke reden dan ook- of overlijden de mantelwoonrelatie komt te vervallen, vervalt ook de mogelijkheid om de mantelwoning te bewonen.
Een mantelwoning is altijd een afhankelijke voorziening bij een bestaande hoofdwoning, nooit een zelfstandige woning of een aanzet daartoe. Het beleid voor mantelwonen is immers niet bedoeld om zomaar overal extra zelfstandige woningen te realiseren. Met afhankelijk wordt bedoeld dat een mantelwoning nooit op zichzelf kan staan.
De regeling voor mantelwonen richt zich vooral op reguliere burgerwoningen in het stedelijk- of het buitengebied. Mantelwonen bij een (agrarische) bedrijfswoning is niet op voorhand uitgesloten, maar dit vraagt wel extra zorgvuldigheid.
Een ontheffing voor een mantelwoning is altijd persoonsgebonden voor diegene(n) die de mantelwoning gaat (gaan) bewonen. De basis voor een mantelwoning ligt immers bij de sociale relatie tussen de hoofdbewoner en de bewoner van de mantelwoning. Deze vervalt zodra een van de partijen verhuist, komt te overlijden of er sprake is van behoefte aan mantelzorg (met bijbehorende indicatie).
Hoewel een mantelwoning eindig is -bij verhuizing of overlijden- en afhankelijk van de hoofdwoning, dient er bij het toestaan van een mantelwoning sprake te zijn van een goede fysieke leefomgeving en dient de mantelwoning te passen in de omgeving. Een mantelwoning zal veelal intensiever worden gebruikt dan een mantelzorgwoning