Bij binnenkomst in Beek staat bij het Vliegeniersmonument Oude Pastorie ‘Freedom is not for granted’. Vrij vertaald: ‘voor vrijheid moet je investeren en je moet het zorgvuldig onderhouden’. Zo’n 80 jaar heeft Nederland in de roes geleefd dat we geen oorlogsrisico’s hadden. Iedereen ging respectvol met elkaar om en het grote gevaar hield zich rustig of was op grote afstand. Nederland heeft na de oorlog in Nederlands-Indië en de Koreaanse oorlog in relatieve rust geleefd.

Ook in Beek was het lange tijd een onderwerp dat niet speelde. Er waren veteranen uit Nederlands-Indië, maar door de manier waarop Nederland met het latere Indonesië is omgegaan, werden KNIL-militairen niet echt gewaardeerd voor hun inzet. Ten onrechte, want het zijn niet de soldaten die een oorlog voeren. Het is de politiek die daartoe besluit en dus ook de verantwoordelijkheid draagt. Uiteraard dient iedereen wel de juiste normen en waarden te respecteren.

Pas eind zeventiger jaren werd het onderwerp van militaire interventies weer op de agenda gezet, toen Nederland onder de vlag van de Verenigde Naties en/of NAVO deel ging nemen aan missies om in oorlogsgebied de zaak te stabiliseren. Talloze Beekenaren zijn op verschillende plaatsen (zoals de Libanon, de Sinaï, het Suezkanaal, de Golanhoogten, Bosnië, Irak, Afghanistan) bij brandhaarden ingezet. Mensen aan de zijlijn hebben hun eigen invulling van de vraag of het een juiste investering was, maar ik weet uit eigen ervaring dat de aanwezigheid van Nederlandse militairen in Libanon voor de bevolking een succes was. Het bracht rust en een zekere (afgedwongen) stabiliteit.

Dertig jaar later ben ik samen met mijn vrouw en kinderen teruggekeerd naar het dorp waar ik destijds werkte. Ook zij voelden hoe diep de dankbaarheid van de mensen daar nog altijd leeft, zelfs na al die jaren. De prijs van een missie is altijd hoog, elke gesneuvelde militair is er één te veel. Toch zijn er dappere mannen en vrouwen die bereid zijn die prijs te betalen, om anderen te helpen.

Op 4 mei herdenken we hen: de mensen die hun leven gaven voor onze vrijheid en veiligheid. Op 5 mei vieren we dat we in vrijheid mogen leven. Een vrijheid die niet vanzelfsprekend is, maar mogelijk werd gemaakt door hun offers. Dat verdient ons diepste respect en blijvende waardering.

Voor de toekomst hebben we een verplichting naar de volgende generaties. Wij hebben vrijheid en welvaart gekregen van onze ouders en de geallieerde bevrijders, dat moeten we ook doorgeven aan onze kinderen. Dat we hier in Beek vluchtelingen uit Oekraïne opvangen, is daarom vanzelfsprekend. Mensen in nood moet je helpen. Alleen samen staan we sterk. Solidariteit is een groot goed. In Beek laten we ons van de goede kant zien. Er zijn meerdere plaatsen waar we de herinnering aan de bevrijders en slachtoffers levendig houden.

Het oorlogsmonument bij de Martinuskerk houdt de gesneuvelde Nederlandse militairen in eren en het vliegeniersmonument de crew van het Amerikaanse gevechtsvliegtuig dat daar is neergestort. Op 4 mei eren we alle Beekse slachtoffers door hun naam af te roepen, zodat zij nooit vergeten zullen worden. En zo hoort dat ook.